93 บทเรียนชีวิตจาก Charlie Munger จากหนังสือ Poor Charlie's Almanack: The Wit and Wisdom of Charles T. Munger และ 25 Psychological Tendencies
93 บทเรียนชีวิตล้ำค่าจาก Charlie Munger (คู่มือเอาตัวรอดในสวนสนุกแห่งความมั่งคั่ง)
.
วันนี้แอดมี 93 บทเรียนชีวิตจาก Charlie Munger ซึ่งรวบรวมจากหนังสือ Poor Charlie's Almanack: The Wit and Wisdom of Charles T. Munger และ 25 Psychological Tendencies ที่ Munger ได้กล่าวถึงในการบรรยายเรื่อง "The Psychology of Human Misjudgment"
.
บทเรียนเหล่านี้สะท้อนถึงปรัชญาการใช้ชีวิต การคิด และการตัดสินใจของ Munger ที่ได้พัฒนามาตลอดชีวิตของเขา... แต่ถ้าคุณไม่เข้าใจประโยคนี้ ก็ไม่เป็นไรครับ เพราะ Munger ก็บอกว่า "Knowing what you don't know is more useful than being brilliant."
.
และคุณอาจจะสงสัยว่าทำไมต้อง 93 ข้อ? คำตอบก็คือ เฟซบุ๊คให้โควต้าความยาวโพสต์มาแค่นี้ แอดก็เลยลงได้แค่นี้ครับ
.
.
-------------------------
.
1. การเรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong Learning)
"In my whole life, I have known no wise people who didn't read all the time -- none, zero."
"ตลอดชีวิตของผม ผมไม่เคยรู้จักคนฉลาดคนไหนเลยที่ไม่อ่านหนังสือตลอดเวลา -- ไม่มีเลย ศูนย์"
.
.
2. สร้างแบบจำลองทางความคิด (Mental Models)
"You've got to have models in your head. And you've got to array your experience—both vicarious and direct—on this latticework of models."
"คุณต้องมีแบบจำลองในหัว และต้องจัดเรียงประสบการณ์ของคุณ ทั้งทางอ้อมและทางตรง บนโครงข่ายของแบบจำลองเหล่านี้"
.
.
3. การคิดแบบสหวิทยาการ (Multidisciplinary Thinking)
"You must know the big ideas in the big disciplines and use them routinely—all of them, not just a few."
"คุณต้องรู้แนวคิดสำคัญในสาขาวิชาหลักๆ และใช้มันเป็นประจำ—ทั้งหมด ไม่ใช่แค่บางส่วน"
.
.
4. โฟกัสที่แนวคิดสำคัญ (Focus on Big Ideas)
"You don't have to know it all. Just take in the best big ideas from all these disciplines."
"คุณไม่จำเป็นต้องรู้ทุกสิ่ง เพียงแค่รับเอาแนวคิดใหญ่ที่ดีที่สุดจากทุกสาขาวิชา"
.
.
5. การสังเคราะห์ความรู้ (Knowledge Synthesis)
"We need for best results to have multidisciplinary coverage of immense amplitude, with all needed skills raised to an ever-maintained practice-based fluency, including considerable power of synthesis at boundaries between disciplines."
"เพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุด เราต้องมีความรู้แบบสหวิทยาการที่กว้างขวาง พร้อมทักษะที่จำเป็นทั้งหมดที่ได้รับการฝึกฝนจนคล่องแคล่ว รวมถึงความสามารถในการสังเคราะห์ที่แข็งแกร่งระหว่างสาขาวิชาต่างๆ"
.
.
6. รักษาสิ่งสำคัญ (Protect What Matters)
"Remember that reputation and integrity are your most valuable assets – and can be lost in a heartbeat."
"จำไว้ว่าชื่อเสียงและความซื่อสัตย์คือสินทรัพย์ที่มีค่าที่สุดของคุณ – และสามารถสูญเสียได้ในชั่วพริบตา"
.
.
7. ความอดทนในการลงทุน (Investment Patience)
"The big money is not in the buying and selling, but in the waiting."
"เงินก้อนใหญ่ไม่ได้มาจากการซื้อและขาย แต่มาจากการรอคอย"
.
.
8. หลีกเลี่ยงความโง่เขลา (Avoid Stupidity)
"It is remarkable how much long-term advantage people like us have gotten by trying to be consistently not stupid, instead of trying to be very intelligent."
"เป็นเรื่องน่าทึ่งว่าคนอย่างเราได้เปรียบในระยะยาวมากแค่ไหน จากการพยายามไม่ทำตัวโง่อย่างสม่ำเสมอ แทนที่จะพยายามทำตัวให้ฉลาดมาก"
.
.
9. จริงจังกับแนวคิดง่ายๆ (Take Simple Ideas Seriously)
"Take a simple idea and take it seriously."
"จับแนวคิดง่ายๆ และทำมันอย่างจริงจัง"
.
.
10. ตรวจสอบความเชื่อของตัวเอง (Challenge Your Beliefs)
"The human mind is a lot like the human egg, and the human egg has a shut-off device. When one sperm gets in, it shuts down so the next one can't get in."
"จิตใจมนุษย์เหมือนกับเซลล์ไข่มนุษย์มาก และเซลล์ไข่มนุษย์มีกลไกปิดกั้น เมื่ออสุจิตัวหนึ่งเข้าไป มันก็ปิดตัวลงเพื่อไม่ให้ตัวต่อไปเข้ามาได้"
.
.
11. การลงทุนแบบเน้นคุณค่า (Value Investing)
"All intelligent investing is value investing - acquiring more than you are paying for."
"การลงทุนที่ฉลาดทั้งหมดคือการลงทุนแบบเน้นคุณค่า - ได้มามากกว่าที่คุณจ่ายไป"
.
.
12. เข้าใจแรงจูงใจของมนุษย์ (Understanding Human Motivation)
"Show me the incentives and I will show you the outcome."
"บอกผมถึงแรงจูงใจ แล้วผมจะบอกคุณถึงผลลัพธ์"
.
.
13. พลังของแรงจูงใจ (Power of Incentives)
"I think I've been in the top 5% of my age cohort all my life in understanding the power of incentives, and all my life I've underestimated it."
"ผมคิดว่าผมอยู่ใน 5% แรกของคนรุ่นเดียวกันตลอดชีวิตในแง่ของการเข้าใจพลังของแรงจูงใจ และตลอดชีวิตผมก็ยังประเมินมันต่ำไป"
.
.
14. เรียนรู้จากความผิดพลาด (Learning from Mistakes)
"There's no way that you can live an adequate life without many mistakes. In fact, one trick in life is to get so you can handle mistakes."
"ไม่มีทางที่คุณจะใช้ชีวิตได้อย่างเพียงพอโดยปราศจากความผิดพลาดมากมาย ที่จริงแล้ว เคล็ดลับหนึ่งในชีวิตคือการฝึกให้ตัวเองสามารถจัดการกับความผิดพลาดได้"
.
.
15. คบคนที่คุณอยากเป็น (Associate with the Right People)
"You want to associate with people who are the kind of person you'd like to be."
"คุณควรคบหาสมาคมกับคนที่เป็นแบบที่คุณอยากเป็น"
.
.
16. เป็นเครื่องจักรแห่งการเรียนรู้ (Be a Learning Machine)
"I constantly see people rise in life who are not the smartest, sometimes not even the most diligent, but they are learning machines."
"ผมเห็นคนที่ประสบความสำเร็จในชีวิตอยู่เสมอ ซึ่งพวกเขาไม่ใช่คนที่ฉลาดที่สุด บางครั้งก็ไม่ใช่คนที่ขยันที่สุด แต่พวกเขาเป็นเครื่องจักรแห่งการเรียนรู้"
.
.
17. ช่วยให้ผู้อื่นรู้มากขึ้น (Help Others Know More)
"The best thing a human being can do is to help another human being know more."
"สิ่งที่ดีที่สุดที่มนุษย์สามารถทำได้คือช่วยให้มนุษย์คนอื่นรู้มากขึ้น"
.
.
18. ยอมรับในสิ่งที่ไม่รู้ (Acknowledge What You Don't Know)
"Knowing what you don't know is more useful than being brilliant."
"การรู้ว่าตัวเองไม่รู้อะไรมีประโยชน์มากกว่าการเป็นคนฉลาดหลักแหลม"
.
.
19. หลีกเลี่ยงการคิดแบบฝูงชน (Avoid Herd Mentality)
"Mimicking the herd invites regression to the mean."
"การเลียนแบบฝูงชนนำไปสู่การถดถอยสู่ค่าเฉลี่ย"
.
.
20. จดจำและคว้าโอกาสที่ดี (Recognize and Seize Opportunities)
"You have to learn to recognize the good ideas and jump on them when you see them."
"คุณต้องเรียนรู้ที่จะจดจำไอเดียดีๆ และคว้าโอกาสเมื่อคุณเห็นมัน"
.
.
21. อย่าขัดจังหวะการเติบโต (Don't Interrupt Growth)
"The first rule of compounding: Never interrupt it unnecessarily."
"กฎข้อแรกของการทบต้น: อย่าขัดจังหวะมันโดยไม่จำเป็น"
.
.
22. คู่ควรกับสิ่งที่ต้องการ (Deserve What You Want)
"To get what you want, you have to deserve what you want."
"จะได้ในสิ่งที่ต้องการ คุณต้องสมควรได้รับสิ่งนั้น"
.
.
23. สื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ (Communicate Effectively)
"The ability to communicate so that you are understood and do it in a way that doesn't make people mad is enormously important."
"ความสามารถในการสื่อสารให้ผู้อื่นเข้าใจ และทำในแบบที่ไม่ทำให้คนโกรธ มีความสำคัญอย่างยิ่ง"
.
.
24. ฉลาดขึ้นทุกวัน (Get Smarter Every Day)
"Go to bed smarter than when you woke up."
"เข้านอนให้ฉลาดกว่าตอนที่คุณตื่นขึ้นมา"
.
.
25. เรียนรู้จากผู้เชี่ยวชาญ (Learn from Experts)
"I believe in the discipline of mastering the best that other people have ever figured out."
"ผมเชื่อในวินัยของการเรียนรู้สิ่งที่ดีที่สุดที่คนอื่นเคยค้นพบ"
.
.
26. เน้นกระบวนการเรียนรู้ (Focus on the Learning Process)
"The game of life is the game of everlasting learning. At least it is if you want to win."
"เกมของชีวิตคือเกมแห่งการเรียนรู้ที่ไม่มีวันจบ อย่างน้อยก็เป็นเช่นนั้นถ้าคุณต้องการชนะ"
.
.
27. สร้างสรรค์ความสัมพันธ์ใหม่ (Create New Connections)
"Creativity is the ability to see relationships where none exist."
"ความคิดสร้างสรรค์คือความสามารถในการมองเห็นความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆ"
.
.
28. สร้างความไว้วางใจในสังคม (Build Social Trust)
"The highest form of civilization is a seamless web of deserved trust."
"รูปแบบสูงสุดของอารยธรรมคือเครือข่ายแห่งความไว้วางใจ"
.
.
29. ระวังความมั่นใจเกินเหตุ (Beware of Overconfidence)
"I try to get rid of people who always confidently answer questions about which they don't have any real knowledge."
"ผมพยายามกำจัดคนที่มักตอบคำถามอย่างมั่นใจทั้งที่พวกเขาไม่มีความรู้จริงในเรื่องนั้น"
.
.
30. ยอมรับในสิ่งที่ไม่รู้ (Acknowledge Ignorance)
"Acknowledging what you don't know is the dawning of wisdom."
"การยอมรับว่าคุณไม่รู้อะไรคือจุดเริ่มต้นของปัญญา"
.
31. เข้าใจระบบโดยรวม (Understand the Whole System)
"All I want to know is where I'm going to die, so I'll never go there."
"สิ่งเดียวที่ผมอยากรู้คือผมจะตายที่ไหน เพื่อที่ผมจะได้ไม่ไปที่นั่น"
.
.
32. รู้จุดแข็งของตัวเอง (Know Your Strengths)
"Figure out where you've got an edge, and you really pound away at it."
"หาให้เจอว่าคุณมีข้อได้เปรียบตรงไหน แล้วจงทุ่มเทกับมันอย่างเต็มที่"
.
.
33. เข้าใจคุณค่าของการตัดสินใจที่ดี (Understand the Value of Good Decisions)
"The difference between a good business and a bad business is that good businesses throw up one easy decision after another. The bad businesses throw up painful decisions time after time."
"ความแตกต่างระหว่างธุรกิจที่ดีกับธุรกิจที่แย่คือ ธุรกิจที่ดีจะนำเสนอการตัดสินใจง่ายๆ ต่อเนื่องกันไป ส่วนธุรกิจที่แย่จะทำให้เกิดการตัดสินใจที่ยากลำบากซ้ำแล้วซ้ำเล่า"
.
.
34. รักษาชื่อเสียง (Protect Your Reputation)
"It takes 20 years to build a reputation and five minutes to ruin it. If you think about that, you'll do things differently."
"ต้องใช้เวลา 20 ปีในการสร้างชื่อเสียง แต่ใช้เวลาเพียง 5 นาทีในการทำลายมัน ถ้าคุณคิดถึงเรื่องนี้ คุณจะทำสิ่งต่างๆ แตกต่างออกไป"
.
.
35. เลือกคบคนดี (Choose Good Company)
"You want to associate with people who are the kind of person you'd like to be."
"คุณควรคบหาสมาคมกับคนที่เป็นแบบที่คุณอยากเป็น"
.
.
36. เรียนรู้จากประสบการณ์ผู้อื่น (Learn from Others' Experiences)
"I believe in the discipline of mastering the best that other people have ever figured out. I don't believe in just sitting down and trying to dream it all up yourself. Nobody's that smart."
"ผมเชื่อในวินัยของการเรียนรู้สิ่งที่ดีที่สุดที่คนอื่นเคยค้นพบ ผมไม่เชื่อในการนั่งลงและพยายามคิดทุกอย่างขึ้นมาเองทั้งหมด ไม่มีใครฉลาดขนาดนั้น"
.
.
37. อดทนรอผลตอบแทน (Be Patient for Returns)
"The big money is not in the buying and selling, but in the waiting."
"เงินก้อนใหญ่ไม่ได้มาจากการซื้อและขาย แต่มาจากการรอคอย"
.
.
38. คาดการณ์ปัญหา (Anticipate Problems)
"Anticipate trouble or you'll soon be enjoying it."
"คาดการณ์ปัญหาล่วงหน้า ไม่เช่นนั้นคุณจะได้เพลิดเพลินกับมันในไม่ช้า"
.
.
39. ทำถูกต้องเพียงไม่กี่อย่าง (Do a Few Things Right)
"You only have to do a very few things right in your life so long as you don't do too many things wrong."
"คุณแค่ต้องทำสิ่งที่ถูกต้องไม่กี่อย่างในชีวิต ตราบใดที่คุณไม่ทำสิ่งผิดพลาดมากเกินไป"
.
.
40. พัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง (Continuous Self-Improvement)
"If you're going to be an investor, you're going to make some investments where you don't have all the experience you need. But if you keep trying to get a little better over time, you'll start to make investments that are virtually certain to have a good outcome."
"ถ้าคุณจะเป็นนักลงทุน คุณจะต้องลงทุนในบางสิ่งที่คุณไม่มีประสบการณ์ แต่ถ้าคุณพยายามพัฒนาตัวเองขึ้นเรื่อยๆ ในที่สุดคุณจะเริ่มลงทุนในสิ่งที่แทบจะแน่นอนว่าจะให้ผลลัพธ์ที่ดี"
.
.
41. เลือกคบคนอย่างชาญฉลาด (Choose Associates Wisely)
"The world is full of foolish gamblers, and they will not do as well as the patient investors."
"โลกนี้เต็มไปด้วยนักพนันที่โง่เขลา และพวกเขาจะไม่ประสบความสำเร็จเท่ากับนักลงทุนที่มีความอดทน"
.
.
42. รักษาความได้เปรียบในระยะยาว (Maintain Long-Term Advantage)
"You don't have to be brilliant, only a little bit wiser than the other guys, on average, for a long, long time."
"คุณไม่จำเป็นต้องฉลาดล้ำเลิศ แค่ฉลาดกว่าคนอื่นนิดหน่อยโดยเฉลี่ย เป็นเวลานานๆ ก็พอ"
.
.
43. เรียนรู้อย่างต่อเนื่อง (Continuous Learning)
"Those who keep learning will keep rising in life."
"คนที่เรียนรู้อย่างต่อเนื่องจะก้าวหน้าในชีวิตอย่างต่อเนื่อง"
.
.
44. ตั้งคำถามอย่างลึกซึ้ง (Ask Deep Questions)
"If you want to get smart, the question you have to keep asking is 'why, why, why?'"
"ถ้าคุณอยากฉลาดขึ้น คำถามที่คุณต้องถามอยู่เสมอคือ 'ทำไม ทำไม ทำไม?'"
.
.
45. มีจริยธรรมในการดำเนินธุรกิจ (Ethical Business Practices)
"You want to deliver to the world what you would buy if you were on the other end."
"คุณควรส่งมอบสิ่งที่คุณอยากซื้อหากคุณอยู่ในฐานะผู้รับ"
.
.
46. ควบคุมอารมณ์ในการลงทุน (Control Emotions in Investing)
"A lot of people with high IQs are terrible investors because they've got terrible temperaments."
"คนจำนวนมากที่มีไอคิวสูงเป็นนักลงทุนที่แย่มาก เพราะพวกเขามีอารมณ์ที่แย่มาก"
.
.
47. มองโลกตามความเป็นจริง (See the World As It Is)
"If you don't see the world the way it is, it's like judging something through a distorted lens."
"ถ้าคุณไม่เห็นโลกตามความเป็นจริง มันก็เหมือนกับการตัดสินอะไรบางอย่างผ่านเลนส์ที่บิดเบี้ยว"
.
.
48. สร้างชีวิตที่มีคุณค่า (Live a Worthy Life)
"The best armor of old age is a well-spent life preceding it."
"เกราะที่ดีที่สุดของวัยชราคือชีวิตที่ใช้มาอย่างคุ้มค่าก่อนหน้านั้น"
.
.
49. เข้าใจวัฏจักรตลาด (Understand Market Cycles)
"Remember that prices are determined by psychology and mood, not just by the trading of shares."
"จำไว้ว่าราคาถูกกำหนดโดยจิตวิทยาและอารมณ์ ไม่ใช่แค่การซื้อขายหุ้นเท่านั้น"
.
.
50. เข้าใจผลตอบแทนระยะยาว (Understand Long-Term Returns)
"Over the long term, it's hard for a stock to earn a much better return than the business which underlies it earns."
"ในระยะยาว มันยากสำหรับหุ้นที่จะให้ผลตอบแทนดีกว่าธุรกิจที่อยู่เบื้องหลังมันมากนัก"
.
.
51. รู้สิ่งที่ต้องหลีกเลี่ยง (Know What to Avoid)
"A lot of success in life and business comes from knowing what you want to avoid: early death, a bad marriage, etc."
"ความสำเร็จมากมายในชีวิตและธุรกิจมาจากการรู้ว่าคุณต้องการหลีกเลี่ยงอะไร: การตายก่อนวัยอันควร การแต่งงานที่ไม่ดี ฯลฯ"
.
.
52. อย่าซื้อขายบ่อยเกินไป (Don't Overtrade)
"You're never going to get rich trading in and out of the stock market. It's just not going to happen."
"คุณจะไม่มีวันรวยจากการซื้อขายหุ้นเข้าๆออกๆในตลาดหลักทรัพย์ มันไม่มีทางเกิดขึ้นหรอก"
.
.
53. เข้าใจแรงจูงใจของมนุษย์ (Understand Human Incentives)
"Show me the incentive and I will show you the outcome."
"บอกผมถึงแรงจูงใจ แล้วผมจะบอกคุณถึงผลลัพธ์"
.
.
54. ปรับตัวกับการเปลี่ยนแปลง (Adapt to Change)
"Change is the rule in business, not the exception."
"การเปลี่ยนแปลงคือกฎในธุรกิจ ไม่ใช่ข้อยกเว้น"
.
.
55. พัฒนาความฉลาดทางการเงิน (Develop Financial Intelligence)
"The world is not driven by greed. It's driven by envy."
"โลกไม่ได้ขับเคลื่อนด้วยความโลภ แต่ขับเคลื่อนด้วยความอิจฉา"
.
.
56. เข้าใจการเปลี่ยนแปลงทางประชากร (Understand Demographics)
"Demographics is destiny."
"ประชากรศาสตร์คือชะตากรรม"
.
.
57. ประเมินความเสี่ยงและผลตอบแทน (Assess Risk and Reward)
"Take the probability of loss times the amount of possible loss from the probability of gain times the amount of possible gain. That is what we're trying to do. It's imperfect, but that's what it's all about."
"คำนวณ 'โอกาสการขาดทุน' คูณกับ 'จำนวนการขาดทุนที่เป็นไปได้' แล้วเทียบกับ 'โอกาสการกำไร' คูณกับ 'จำนวนกำไรที่เป็นไปได้' นั่นคือสิ่งที่เราพยายามทำ มันไม่สมบูรณ์แบบ แต่นั่นคือสาระสำคัญทั้งหมด"
.
.
58. เข้าใจจิตวิทยามวลชน (Understand Crowd Psychology)
"The psychology of misjudgment is a terribly important thing to learn."
"จิตวิทยาของการตัดสินใจผิดพลาดเป็นสิ่งที่สำคัญมากที่ต้องเรียนรู้"
.
.
59. มองโลกในแง่ดีอย่างมีเหตุผล (Rational Optimism)
"I'm not entitled to have an opinion unless I can state the arguments against my position better than the people who are in opposition."
"ผมไม่มีสิทธิ์มีความเห็นใดๆ เว้นแต่ผมจะสามารถอธิบายข้อโต้แย้งต่อจุดยืนของผมได้ดีกว่าคนที่คัดค้านผม"
.
.
60. ฝึกฝนความจำ (Practice Memory)
"Develop into a lifelong self-learner through voracious reading; cultivate curiosity and strive to become a little wiser every day."
"พัฒนาตนเองให้เป็นผู้เรียนรู้ตลอดชีวิตผ่านการอ่านอย่างหิวกระหาย ปลูกฝังความอยากรู้อยากเห็น และพยายามที่จะฉลาดขึ้นทุกวัน"
.
.
61. เข้าใจโลกาภิวัตน์ (Understand Globalization)
"In the real world, events are often determined by extreme events, not average ones."
"ในโลกแห่งความเป็นจริง เหตุการณ์มักถูกกำหนดโดยเหตุการณ์สุดขั้ว ไม่ใช่เหตุการณ์เฉลี่ย"
.
.
62. มองเห็นโอกาสในวิกฤต (See Opportunities in Crisis)
"It's not supposed to be easy. Anyone who finds it easy is stupid."
"มันไม่ได้มีไว้ให้ง่าย ใครก็ตามที่คิดว่ามันง่ายคือคนโง่"
.
.
63. คิดแบบผกผัน (Invert, Always Invert)
"Invert, always invert: Turn a situation or problem upside down. Look at it backward."
"คิดกลับด้านเสมอ: พลิกสถานการณ์หรือปัญหาหัวกลับหาง มองมันย้อนกลับ"
.
.
64. เรียนรู้จากประวัติศาสตร์ (Learn from History)
"Those who don't learn from history are doomed to repeat it."
"คนที่ไม่เรียนรู้จากประวัติศาสตร์ย่อมถูกลิขิตให้ต้องทำซ้ำมัน"
.
.
65. เข้าใจแรงจูงใจของมนุษย์ (Understand Human Motivation)
"Never, ever, think about something else when you should be thinking about the power of incentives."
"อย่าคิดถึงอย่างอื่นเด็ดขาด เมื่อคุณควรกำลังคิดถึงพลังของแรงจูงใจ"
.
.
66. หลีกเลี่ยงความซับซ้อนที่ไม่จำเป็น (Avoid Unnecessary Complexity)
"Simplicity has a way of improving performance through enabling us to better understand what we are doing."
"ความเรียบง่ายช่วยปรับปรุงประสิทธิภาพ โดยทำให้เราเข้าใจสิ่งที่เรากำลังทำได้ดีขึ้น"
.
.
67. ใช้หลักความน่าจะเป็น (Use Probabilistic Thinking)
"The model I like to sort of simplify the notion of what goes on in a market for common stocks is the pari-mutuel system at the racetrack."
"โมเดลที่ผมชอบใช้เพื่อทำความเข้าใจสิ่งที่เกิดขึ้นในตลาดหุ้นสามัญคือระบบการพนันแบบพาริมูเตียลที่สนามแข่งม้า"
.
.
68. ควบคุมอารมณ์ (Control Your Emotions)
"You're looking for a way to get one or two percent more return and to increase your chances of success. I'm just trying to get rid of all the ways I'm going to fail."
"คุณกำลังมองหาวิธีที่จะได้ผลตอบแทนเพิ่มขึ้น 1-2% และเพิ่มโอกาสประสบความสำเร็จ ผมแค่พยายามกำจัดทุกวิธีที่จะทำให้ผมล้มเหลว"
.
.
--------------------------
.
"25 กับดักจิตวิทยา (25 Psychological Tendencies from The Psychology of Human Misjudgment)
.
.
1. แรงจูงใจมหาภัย (Reward and Punishment Superresponse Tendency)
.
ถ้าบอกว่าทำงานแล้วได้เงิน ผมขยันเป็นมดเลย แต่ถ้าบอกว่าไม่ทำงานแล้วโดนไล่ออก ผมขยันเป็นผึ้งเชียวล่ะ!
(สาระ: คนเรามักตอบสนองต่อรางวัลและการลงโทษอย่างรุนแรง)
.
2. รักมองข้ามความจริง (Liking/Loving Tendency)
.
รักแรกพบเหมือนตาบอดชั่วคราว รักนานๆ เหมือนใส่แว่นตาสีชมพูถาวร
(สาระ: เรามักมองข้ามข้อบกพร่องของคนที่เรารัก)
.
3. เกลียดแล้วมองแต่แง่ลบ (Disliking/Hating Tendency)
.
เวลาเกลียดใคร แม้แต่วิธีหายใจของเขาก็ดูน่ารำคาญ เหมือนเสียงดูดหลอดเปล่าๆ ไม่มีน้ำ
(สาระ: เรามักหาเหตุผลมาสนับสนุนความรู้สึกไม่ชอบของเรา)
.
4. ตัดสินใจเร็วเกินคิด (Doubt-Avoidance Tendency)
.
ตัดสินใจเลือกอาหารยากกว่าเลือกคู่ชีวิตอีก อย่างน้อยคู่ชีวิตไม่มีเมนูให้เลือกเยอะแยะ
(สาระ: คนเรามักรีบตัดสินใจเพื่อกำจัดความลังเล)
.
5. ยึดติดกับความเคยชิน (Inconsistency-Avoidance Tendency)
.
นี่แหละเหตุผลที่ผมยังใช้ Windows XP อยู่ ถ้ามันไม่พัง ก็ไม่ซ่อม!
(สาระ: คนเรามักต่อต้านการเปลี่ยนแปลง แม้ว่าจะมีทางเลือกที่ดีกว่า)
.
6. อยากรู้อยากเห็นไม่จบสิ้น (Curiosity Tendency)
.
ถ้าความอยากรู้อยากเห็นพาคนขึ้นดวงจันทร์ได้ ผมคงไปถึงดาวพลูโตแล้วมั้ง
(สาระ: ความอยากรู้อยากเห็นเป็นแรงขับเคลื่อนสำคัญของการเรียนรู้และพัฒนา)
.
7. ทำดีต่อกันเสมอภาค (Kantian Fairness Tendency)
.
ถ้าทุกคนทำดีต่อกัน โลกนี้คงสวยงาม... แต่ก็คงน่าเบื่อเหมือนกันนะ
(สาระ: มนุษย์มีแนวโน้มที่จะปฏิบัติต่อผู้อื่นอย่างที่อยากให้ผู้อื่นปฏิบัติต่อตน)
.
8. อิจฉาตาร้อนเผาจิต (Envy/Jealousy Tendency)
.
เขาว่าหญ้าข้างบ้านเขียวกว่า แต่ผมว่ามันเป็นสนามหญ้าเทียมนะ
(สาระ: ความอิจฉาริษยาเป็นอารมณ์พื้นฐานที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมมนุษย์)
.
9. ตอบแทนทันควัน (Reciprocation Tendency)
.
คุณให้ของขวัญผมวันนี้ พรุ่งนี้ผมจะให้คุณกลับ... เป็นกำลังใจ
(สาระ: มนุษย์มีแนวโน้มที่จะตอบแทนทั้งในแง่บวกและลบ)
.
10. เชื่อมโยงความคิดแบบผิดๆ (Influence-from-Mere-Association Tendency)
.
ผมชอบดื่มกาแฟร้านนี้ ไม่ใช่เพราะรสชาติ แต่เพราะมันอยู่ข้างร้านไอศกรีม
(สาระ: เรามักเชื่อมโยงความรู้สึกหรือความคิดกับสิ่งที่อยู่ใกล้เคียงกัน)
.
11. หลบเลี่ยงความจริงที่เจ็บปวด (Simple, Pain-Avoiding Psychological Denial)
.
ใบแจ้งหนี้? ไม่เห็นนะ อาจจะหายไปเองถ้าผมไม่เปิดดูมันนานๆ
(สาระ: คนเรามักหลีกเลี่ยงความจริงที่ทำให้เจ็บปวดด้วยการปฏิเสธ)
.
12. หลงตัวเองจนเพื่อนเบื่อ (Excessive Self-Regard Tendency)
.
ผมไม่ได้หลงตัวเองนะ แค่รู้ว่าตัวเองเพอร์เฟ็กต์ ใครๆ ก็ต้องรัก
(สาระ: คนเรามักประเมินตนเองสูงเกินจริง)
.
13. โลกสวยจนตาบอด (Overoptimism Tendency)
.
วันนี้ฝนตก พรุ่งนี้ต้องแดดออกแน่ๆ... แต่นี่มันหน้ามรสุมนี่หว่า
(สาระ: คนเรามักมองโลกในแง่ดีเกินจริง แม้ในสถานการณ์ที่ไม่น่าจะเป็นไปได้)
.
14. กลัวการสูญเสียจนเกินเหตุ (Deprival-Superreaction Tendency)
.
ทำไมต้องเสียใจที่โทรศัพท์หาย ในเมื่อยังมีโอกาสซื้อเครื่องใหม่
(สาระ: คนเรามักรู้สึกเจ็บปวดกับการสูญเสียมากกว่าความสุขที่ได้รับจากการได้มา)
.
15. เชื่อตามๆ กันไป (Social-Proof Tendency)
.
ถ้าทุกคนกระโดดลงน้ำ ผมก็จะกระโดดด้วย... หลังจากเช็คว่ามีห่วงยางพอไหม
(สาระ: คนเรามักทำตามคนอื่นเมื่อไม่แน่ใจว่าควรทำอย่างไร)
.
16. เปรียบเทียบจนปวดหัว (Contrast-Misreaction Tendency)
.
ทำไมรถคันนี้ดูถูกจัง? อ๋อ เพราะเทียบกับเรือยอชต์นี่เอง
(สาระ: การเปรียบเทียบมักทำให้เรารับรู้สิ่งต่างๆ ผิดเพี้ยนไป)
.
17. เครียดจนสมองช็อต (Stress-Influence Tendency)
.
ถ้าความเครียดเผาผลาญแคลอรี่ได้ ป่านนี้ผมคงผอมเป็นไม้เสียบลูกชิ้นไปแล้ว
(สาระ: ความเครียดมีผลต่อการตัดสินใจและพฤติกรรมของเรา)
.
18. จำได้แค่สิ่งที่อยากจำ (Availability-Misweighing Tendency)
.
ผมจำสูตรคณิตศาสตร์ไม่ได้ แต่จำเนื้อเพลงตลกๆ ได้ทั้งอัลบั้ม
(สาระ: เรามักให้น้ำหนักกับข้อมูลที่จำได้ง่ายหรือเห็นบ่อยๆ มากเกินไป)
.
19. ไม่ใช้สมอง สมองก็ฝ่อ (Use-It-or-Lose-It Tendency)
.
ถ้าความฉลาดหายไปเหมือนกล้ามเนื้อ ตอนนี้สมองผมคงเหี่ยวเหมือนลูกพลับแห้ง
(สาระ: ทักษะและความสามารถจะเสื่อมถอยลงหากไม่ได้ใช้งาน)
.
20. ยาพิษหรือยาวิเศษ (Drug-Misinfluence Tendency)
.
กาแฟทำให้ผมตื่นตัว แต่ถ้าดื่มมากไป ผมก็จะกลายเป็นกระรอกที่ดื่มเรดบูล
(สาระ: สารเสพติดและยามีผลกระทบรุนแรงต่อการรับรู้และพฤติกรรม)
.
21. แก่แล้วแกร่ง... หรือแก่แล้วแย่? (Senescence-Misinfluence Tendency)
.
ยิ่งแก่ยิ่งฉลาด... แต่ก็ยิ่งลืมว่าฉลาดเรื่องอะไร
(สาระ: ความชราส่งผลต่อความสามารถทางสติปัญญาและการตัดสินใจ)
.
22. เชื่อผู้นำ แม้จะพาเหินห่างจากเหตุผล (Authority-Misinfluence Tendency)
.
ถ้าหัวหน้าบอกให้โดดบ่อ ผมก็จะถามว่า... โดดบ่อไหนดีครับ?
(สาระ: คนเรามักเชื่อฟังผู้มีอำนาจโดยไม่ตั้งคำถาม)
.
23. พูดมาก ทำน้อย (Twaddle Tendency)
.
บางคนพูดเก่งจนน้ำลายแทบกระเด็น แต่ทำงานเหมือนกำลังเดินใต้น้ำ
(สาระ: คนเรามักชอบพูดมากกว่าลงมือทำ ซึ่งบางครั้งก็ไร้สาระ)
.
24. ขอเหตุผลหน่อย แม้จะไม่มีเหตุผลก็เถอะ (Reason-Respecting Tendency)
.
ถ้าคุณบอกเหตุผลว่าทำไมต้องทำ ผมจะทำให้... แม้ว่าเหตุผลนั้นจะฟังดูเหมือนนิทานก่อนนอนก็ตาม
(สาระ: คนเรามักยอมรับคำสั่งหรือคำขอที่มาพร้อมเหตุผล แม้จะเป็นเหตุผลที่ไม่สมเหตุสมผลก็ตาม)
.
25. พายุความคิดที่รวมพลังแล้วระเบิด (Lollapalooza Tendency)
.
เมื่อทุกอย่างลงตัว มันก็เหมือนดาวเคราะห์เรียงแถว... แต่แทนที่จะสวยงาม มันกลับน่ากลัว!
(สาระ: เมื่อหลายๆ แนวโน้มทางจิตวิทยามารวมตัวกัน อาจส่งผลกระทบรุนแรงเกินคาด)
.
.
----------------------------------
.
[ บทส่งท้าย ]
.
.
และนี่คือ 93 (68+25) บทเรียนชีวิตจาก Charlie Munger ที่อาจทำให้คุณฉลาดขึ้น หรือไม่ก็ทำให้คุณปวดหัวขึ้น (แล้วแต่ว่าคุณจะเลือกเอาอย่างไหน)
.
แต่จำไว้นะครับว่า การอ่านบทความนี้จบไม่ได้แปลว่าคุณจะรวยเท่า Munger ในชั่วข้ามคืน เพราะถ้ามันง่ายขนาดนั้น ป่านนี้แอดคงไม่ต้องมานั่งเขียนโพสต์แล้ว แต่คงกำลังนอนอาบแดดอยู่บนเกาะส่วนตัวแทน
.
ถ้าคุณคิดว่าตัวเองฉลาดขึ้นหลังจากอ่านบทความนี้ ก็อย่าลืมแชร์ให้เพื่อนๆ ได้ฉลาดขึ้นด้วยนะครับ แต่ถ้าคุณคิดว่าบทความนี้ไร้สาระ ก็อย่าลืมแชร์ให้ศัตรูได้อ่านบ้างล่ะ
.
"ชีวิตเหมือนกับการขี่จักรยาน ถ้าคุณอยากทรงตัวได้ คุณต้องถีบต่อไป" – และถ้าคุณจะล้ม ก็อย่าลืมใส่หมวกกันน็อคแห่งปัญญาไว้ด้วย!
.
.
ขอให้โชคดีในการลงทุนและการใช้ชีวิตครับ! และจำไว้ อาวุธที่ดีที่สุดของการลงทุน นั่นก็คือ สติ
.
.
.
.
#SuccessStrategies
บทความโดย Pond Apiwat Atichat เจ้าของเพจ SuccessStrategies
.